वास्तु शास्त्र एखाद्या व्यक्तीच्या जीवनात महत्वाचे आहे. घर वास्तुच्या नियमांनुसार बांधले जाते. वास्तुशास्त्रात घराच्या प्रत्येक कोपऱ्याशी संबंधित नियमांचा उल्लेख केला आहे. स्वयंपाकघर हे घरातील सर्वात महत्त्वाचे स्वयंपाकघर मानले जाते. वास्तुशास्त्रातही स्वयंपाकघराबद्दल बरेच काही सांगितले गेले आहे. वास्तुशास्त्रात स्वयंपाकघराबद्दल काही खास नियम सांगितले आहेत, ज्यांचे पालन करणे आवश्यक आहे. वास्तुशास्त्रात नमूद केलेल्या स्वयंपाकघराचे नियम पाळले गेले नाहीत तर घरात गरिबी राहू लागते. घरचे लोक आजारी पडतात. त्यांची तब्येत ठीक नाही. अशा परिस्थितीत, जाणून घेऊया स्वयंपाकघराशी संबंधित वास्तुच्या कोणत्या नियमांचे उल्लंघन कधीही करू नये? रात्रीचे जेवण झाल्यावर स्वयंपाकघरात भांडी शिल्लक ठेवू नयेत. असे केल्याने घरात गरिबी येते.
स्वयंपाकघरात जास्त काळ घाणेरडी भांडी ठेवणे योग्य नाही. यामुळे माता लक्ष्मीलाही राग येऊ शकतो, म्हणून हे टाळले पाहिजे. आरोग्यासाठी औषधे खूप महत्त्वाची आहेत, परंतु औषधे स्वयंपाकघरात ठेवू नयेत. असे करणे अजिबात शुभ मानले जात नाही. वास्तुनुसार किचनमध्ये औषधे ठेवल्यास घरातील लोकांचे आरोग्य बिघडू शकते. वारंवार आजार होऊ शकतात. आर्थिक अडचणीही येऊ शकतात. तुटलेली भांडी कधीही घराच्या स्वयंपाकघरात ठेवू नयेत. तुटलेली भांडी स्वयंपाकघरात ठेवल्यास घराची समृद्धी टाळता येते.
तयार काम खराब होऊ शकते. स्वयंपाकघरात कचरापेटी आणि झाडू कधीही ठेवू नयेत. या दोन गोष्टी घराच्या स्वयंपाकघरात ठेवल्याने जीवनातील समस्या वाढू शकतात. तुम्ही कर्जात बुडू शकता. आपल्या घरातल्या किचनशी (स्वयंपाकघराशी) संबंधित अनेक नियम, परंपरा आणि श्रद्धा पिढ्यान्पिढ्या पुढे येताना दिसतात. “हे नियम पाळले नाहीत तर घरात गरिबी वाढते” असे अनेक लोक सांगतात, पण हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे की अशा विश्वासांचा उद्देश भीती निर्माण करणे नसून शिस्त, स्वच्छता आणि संसाधनांचा योग्य वापर यावर भर देणे हा आहे. खाली दिलेले नियम धार्मिक किंवा अंधश्रद्धात्मक आदेश म्हणून नव्हे तर आरोग्य, समृद्धी आणि सुव्यवस्था टिकवण्यासाठी उपयोगी पडणाऱ्या जीवनशैलीच्या सवयी म्हणून समजणे अधिक योग्य ठरेल. स्वयंपाकघर स्वच्छ नसेल तर केवळ आरोग्याच्या समस्या वाढतातच, पण मनावरही नकारात्मक परिणाम होतो. म्हणूनच जुन्या म्हणींमध्ये स्वच्छता आणि समृद्धी यांचा जवळचा संबंध सांगितला गेला. कचरा साचू न देणे, ओल्या जागा कोरड्या ठेवणे आणि भांडी न धुता न ठेवणे ही छोटी पण प्रभावी सवयी आहेत.
पूर्वीच्या काळात अन्न मिळणे कठीण होते, त्यामुळे अन्न वाया घालवणे मोठा पाप मानले गेले. “अन्न वाया घातले तर गरिबी येते” या विचारामागे अर्थशास्त्रीय आणि नैतिक संवेदनशीलता आहे—अन्नाची किंमत, मेहनत आणि संसाधनांची जपणूक. धान्याच्या डब्यांना झाकण लावणे, स्वच्छ डबे वापरणे आणि कीटकांपासून बचाव करणे हे सर्व आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर आहे. धान्य खराब झाले तर आर्थिक नुकसान होणारच, त्यामुळे या काळजीला “समृद्धीचे नियम” असे आधीच्या पिढ्यांनी धार्मिक किंवा सांस्कृतिक रूप दिले.
“किचन देवस्थानासारखे पवित्र ठेवा”
चूल/गॅस स्वच्छ ठेवणे म्हणजे ऊर्जा, व्यावहारिकता आणि सुरक्षितता यांचे प्रतीक आहे. अस्वच्छ गॅसवर स्वयंपाक केल्याने अपघात, कीटकांची वाढ आणि घरात नकोसे वास येतात. त्यामुळे पूर्वी चुलीची पूजा करून तिचे महत्त्व अधोरेखित केले जात असे. स्वयंपाकघरात पाणी वाया जाणे म्हणजे खर्च वाढणे आणि संसाधनांचा अपव्यय. जुन्या काळातील “पाणी वाया घालू नका, नाहीतर धन नष्ट होते” यामागील संदेश पर्यावरणीय आणि आर्थिकदृष्ट्या महत्त्वाचा आहे. किचनमध्ये शांत, आनंदी आणि स्वच्छ वातावरण असेल तर स्वयंपाक करणाऱ्या व्यक्तीचे मनही प्रसन्न राहते. प्रसन्न मनाने बनवलेले अन्न पोषक आणि स्वादिष्ट होते. म्हणूनच पूर्वी “किचन देवस्थानासारखे पवित्र ठेवा” असे सांगितले जाई. स्वयंपाक करणाऱ्या व्यक्तीचा आदर आणि मदत करण्याची सवय घरातील सौहार्द वाढवते. घरात सुख-शांती आणि समृद्धी ठेवण्यासाठी ही गोष्ट अत्यंत महत्त्वाची आहे. पारंपरिक भाषेत यालाच “लक्ष्मी प्रसन्न राहते” असे म्हटले गेले.
Leave a Reply