थंडीचे वातावरण सुरू झाले आहे. सर्दी आणि खोकल्याचे हे ऋतू मुलांसाठी नेहमीच अडचणी घेऊन येतात. तापमान कमी होताच त्यांची प्रतिकारशक्ती कमकुवत होऊ लागते, ज्यामुळे वाहणारे नाक, खोकला, नाक चोंदणे, घसा खवखवणे आणि धाप लागणे यासारखी लक्षणे लवकर दिसून येतात. लहान मुलांमध्ये ही समस्या वाढते कारण ते आपली समस्या योग्यरित्या समजू शकत नाहीत किंवा समजावून सांगू शकत नाहीत . अशा परिस्थितीत मुलांना त्वरित आराम देण्यासाठी पालक अनेक घरगुती उपाय अवलंबतात. यापैकी एक उपाय म्हणजे वाफवणे, परंतु ही पद्धत मुलांसाठी योग्य आहे का? चला जाणून घेऊया.
स्टीम इनहेलेशन
जेव्हा एखाद्या मुलास सर्दी आणि खोकला असतो तेव्हा बरेच पालक प्रथम स्टीम इनहेलेशन करतात. त्यांना असे वाटते की वाफेमुळे बाळाचे नाक उघडेल आणि खोकला देखील दूर होईल. मात्र, मुलाचे वय, त्याची अस्वस्थता आणि वाफेचे प्रमाण लक्षात घेऊन हा उपाय करणे आवश्यक आहे. बर् याच वेळा, ज्ञानाशिवाय सतत वाफवणे किंवा खूप गरम वाफवणे बाळाच्या त्वचेला आणि श्वसनमार्गाला हानी पोहोचवू शकते. लहान मुलांमध्ये हा धोका वाढतो. अशा परिस्थितीत मुलांना वाफवणे योग्य आहे की नाही ते जाणून घेऊया.
लहान मुलांना थंडीमध्ये सर्दी-खोकला होणे सामान्य आहे, कारण त्यांच्या रोगप्रतिकारशक्तीची वाढ सुरू असते. अशा वेळी काही सोप्या आणि सुरक्षित उपायांमुळे त्यांनी लवकर बरे वाटू शकते. खालील उपाय घरच्या घरी करता येण्याजोगे असून सर्वसाधारण मार्गदर्शन आहे. जर लक्षणे वाढत असतील तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. हलकी वाफ देणे मुलांच्या नाकातील कफ सैल करण्यास मदत करते. थेट गरम वाफ चेहऱ्यावर लागू नये; पालकांच्या देखरेखीखाली सुरक्षित अंतरावरून वाफ द्यावी. थोड्या-थोड्या वेळाने कोमट पाणी पाजल्याने घसा शांत राहतो आणि कफ कमी होण्यास मदत होते. थंडीत हवा कोरडी होते, त्यामुळे मुलांना श्वासोच्छ्वास करताना त्रास होऊ शकतो.
आर्द्रता अशी वाढवा
खोलीत humidifier वापरल्यास किंवा कपड्यावर ओलसर टॉवेल टांगल्यास वातावरणातील आर्द्रता वाढते आणि सर्दी-खोकल्यात आराम मिळतो. मुलांच्या वयानुसार पचेल असा गरम सूप, दलिया किंवा हळद घातलेले कोमट दूध दिल्यास घशाला दिलासा मिळतो. शिशूंमध्ये saline drops (फक्त डॉक्टरांनी सुचवल्यास) वापरून नाकातील कफ मऊ करण्यास मदत होऊ शकते. थोडे मोठ्या मुलांना हलकं नाक साफ करायला शिकवावे. थंडीच्या दिवसांत मुलांनी उबदार कपडे घालणे, कान-छाती झाकून ठेवणे आणि पुरेशी झोप घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. गुळाचे पाणी, तुळस, आल्याचा सौम्य काढा (वयानुसार आणि प्रमाणात), किंवा मध (१ वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या मुलांसाठीच) घशातील खवखव कमी करण्यात मदत करू शकतात. लहान मुलांच्या बाबतीत कोणतीही औषधे स्वतःहून देऊ नयेत. योग्य मार्गदर्शनासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे सर्वोत्तम. तज्ञ सांगतात की, सांगतात की सर्दी आणि खोकल्यात मुलांना हलकी वाफ देणे योग्य आहे. वाफ इनहेल केल्याने नाकाचा घट्टपणा कमी होतो, कोरड्या नाकाला मॉइश्चराइझ करते आणि अडकलेली श्वसनमार्ग उघडते. यामुळे मुलाला श्वास घेणे सोपे होते आणि घसा खवखवण्यातही थोडा आराम मिळतो. यामुळे खोकल्यापासूनही आराम मिळतो. खोकल्याच्या सुरूवातीस वाफ देणे खूप फायदेशीर ठरू शकते .
वाफेमुळे आराम
वाफेचा गरम प्रभाव श्लेष्मा सैल करतो, ज्यामुळे खोकला असताना बाळाला श्लेष्मा काढून टाकणे सोपे होते. जर मुलाला हलकी सर्दी, नाक चोंदले किंवा हलका खोकला असेल तर सुरक्षित पद्धतीने वाफ घेतल्यास आराम मिळतो. तथापि, हे लक्षात ठेवा की वाफ नेहमी हलकी आणि कमी तापमानाची असावी, जेणेकरून बाळाला कोणत्याही प्रकारची चिडचिड किंवा इजा होणार नाही. मुलांना नेहमी मर्यादित प्रमाणात आणि गरजेनुसार वाफ दिली पाहिजे. दिवसातून एकदा किंवा दोनदा हलके वाफेचे इंजेक्शन पुरेसे आहे, ते देखील जेव्हा मुलाला नाक चोंदणे किंवा घट्टपणाची समस्या जास्त असते. वाफेची वेळ प्रत्येक वेळी 57 मिनिटांपेक्षा जास्त नसावी. वाफवताना बाळाला खूप जवळ ठेवू नका आणि पाणी जास्त गरम करू नका जेणेकरून भाजण्याचा धोका राहणार नाही. लहान मुलांना वाफवण्यामध्ये (१ वर्षापेक्षा कमी) विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे . त्यांना थेट वाफेसमोर बसवू नका, परंतु खोलीत गरम पाण्याचा वाटी ठेवून वाफ हलकेच पसरू द्या. मुलाकडे नेहमी बारकाईने लक्ष द्या आणि जर तुम्हाला काही समस्या दिसली तर ताबडतोब वाफ घेणे थांबवा.
ताप २–३ दिवसांपेक्षा जास्त टिकला तर
मुलाला श्वास घेण्यास त्रास होत असेल
छातीमध्ये घरघर, सतत खोकला
खाणे-पिणे खूपच कमी झाले असेल
मुलं खूप सुस्त दिसत असतील
Leave a Reply