हिवाळ्याच्या थंडीच्या रात्री हीटर किंवा ब्लोअरची उब आरामदायक असते, परंतु सर्दीपासून मुक्त करणारी ही गोष्ट आरोग्यासाठी हानिकारक असू शकते. यामुळे श्वास लागण्यापासून झोपेच्या समस्येपर्यंत अनेक समस्या उद्भवू शकतात. याशिवाय त्वचेवरही खूप परिणाम होतो. बर्याच अभ्यासांनी हे सिद्ध केले आहे की हीटर किंवा ब्लोअरसह झोपणे किती सुरक्षित आहे हे जाणून घेण्यासाठी खबरदारी घेणे महत्वाचे आहे. जीवा आयुर्वेदाचे डॉ. केशव चौहान यांनी सांगितले की, रात्री हीटर आणि ब्लोअर चालू ठेवून झोपल्यास काय होते? रात्री हीटर आणि ब्लोअर लावून झोपल्याने त्वचेचे किती नुकसान होते? घरांमध्ये हिटरचा वापर प्रामुख्याने थंडीपासून संरक्षण मिळवण्यासाठी आणि घरातील वातावरण उबदार ठेवण्यासाठी केला जातो.
विशेषतः हिवाळ्यात जेव्हा बाहेरील तापमान खूप कमी होते, तेव्हा घरातील फरशी आणि हवा थंड होते, ज्यामुळे लहान मुले आणि वृद्ध व्यक्तींना त्रास होऊ शकतो. अशा वेळी हिटर खोलीतील हवेचे तापमान नियंत्रित करून आरामदायी उब निर्माण करतो. वीज बचतीसाठी सर्वात उत्तम मानले जातात, कारण ते हवा तापवण्याऐवजी थेट वस्तूंना उबदार करतात. तसेच, ऑईल फिल्ड रेडिएटर्स जास्त वेळ उब टिकवून ठेवतात आणि कमी वीज वापरतात. हिटर खरेदी करताना नेहमी थर्मोस्टॅट आणि स्टार रेटिंग तपासून घ्यावे, ज्यामुळे विजेचा वापर मर्यादित राहतो.
हिटर वापरण्यामागील काही मुख्य कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
आरोग्याचे रक्षण: अति थंडीमुळे सर्दी, खोकला, सांधेदुखी आणि श्वसनाचे त्रास उद्भवू शकतात. हिटरमुळे शरीर उबदार राहते आणि थंडीमुळे होणाऱ्या आजारांपासून बचाव होतो.
चांगली झोप: शरीर अतिशय थंड असेल तर शांत झोप लागत नाही. झोपण्यापूर्वी खोली हिटरने उबदार केल्यास शरीराला आराम मिळतो आणि झोप चांगली लागते.
दमटपणा दूर करणे: पावसाळ्यात किंवा अति थंडीत घरामध्ये ओलसरपणा किंवा दमटपणा जाणवतो. हिटर हवेतील ओलावा कमी करून घर कोरडे ठेवण्यास मदत करतो.
झटपट आराम: शेकोटी पेटवणे किंवा उबदार कपड्यांच्या अनेक थरांपेक्षा हिटर हा एक आधुनिक आणि सोपा पर्याय आहे, जो काही मिनिटांतच खोली गरम करतो.
मात्र, हिटरचा वापर करताना खोलीत थोडा ओलावा राखण्यासाठी पाण्याची वाटी ठेवणे आणि हिटर सतत चालू न ठेवणे आरोग्यासाठी हिताचे असते.
हीटर त्वचेचे नुकसान कसे करते?
हीटर खोलीचा ओलावा खेचून घेतो, ज्यामुळे त्वचेचे नैसर्गिक संतुलन बिघडते. यामुळे त्वचेची जळजळ आणि कोरडेपणा, खाज सुटणे आणि जळजळ होणे, ओठ फुटणे, लाल डाग पडणे आणि जळजळ होणे इत्यादी कारणीभूत ठरतात.
श्वसनाच्या समस्या
हीटर किंवा ब्लोअर वापरल्याने घरातील हवेमध्ये त्रास होऊ शकतो. यामुळे श्वास घेण्यास त्रास होतो आणि श्वसनाच्या समस्येचा धोका वाढतो. कोरडी हवा श्लेष्मल त्वचेला कोरडे करून रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत करू शकते, ज्यामुळे जळजळ, घसा खवखवणे आणि खोकला येण्याची शक्यता वाढते.
झोपेचा व्यत्यय
खोल आणि आरामशीर झोपेसाठी शरीराचे अनुकूल तापमान राखणे आवश्यक आहे. हीटर आणि ब्लोअर उष्णता प्रदान करतात, परंतु ते शरीराच्या या नैसर्गिक शीतकरण प्रक्रियेस अडथळा आणू शकतात. जास्त गरम खोल्यांमध्ये झोपायला त्रास होऊ शकतो, वारंवार झोपेचा खंडन होऊ शकतो आणि झोपेची गुणवत्ता कमी होऊ शकते.
ऍलर्जी कारणीभूत घटक
घरातील हवेच्या गुणवत्तेवर केलेल्या संशोधनात असे दिसून आले आहे की हीटिंग सिस्टम आणि खराब वायुवीजन हवेतील धूळ कणांचे प्रमाण वाढवते. उबदार वातावरण असलेल्या घरात केलेल्या अभ्यासानुसार असे आढळले आहे की तेथे राहणाऱ्या लोकांना खोकला, शिंका येणे आणि श्वास लागणे जास्त असते, विशेषत: हिवाळ्याच्या महिन्यांत जेव्हा हीटिंगचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो.
Leave a Reply